Bent u altijd verplicht het loon door te betalen?
Geen arbeid, geen loon, zo luidt een welbekend adagium in het arbeidsrecht. Sinds de invoering van de Wet Arbeidsmarkt in Balans per 1 januari 2020 geldt echter dat de werknemer recht heeft op loon, ook al wordt er geen arbeid verricht, tenzij het niet verrichten van arbeid voor rekening en risico van de werknemer behoort te blijven. De hoofdregel – en daarmee ook de bewijslast – is dus volledig omgedraaid. Betekent dit in de praktijk dat de werkgever het loon altijd moet doorbetalen? In dit artikel leggen wij uit in welke omstandigheden de werkgever het loon al dan niet kan inhouden.
Wat kan NewBaze voor u betekenen bij vragen over loondoorbetaling?
Wilt u weten of u in een bepaalde situatie gehouden bent aan uw werknemer loon te betalen? Wij laten u snel en duidelijk weten waar u aan toe bent. Ook kunt u met onze ondersteuning uw contracten zodanig inrichten dat u geen loon hoeft door te betalen, als u hiertoe niet wettelijk verplicht bent.
Bent u geïnteresseerd? Neem dan vrijblijvend contact met ons op via onderstaand contactformulier of bel ons op telefoonnummer 078-200 13 14.
Geen werkaanbod
Wanneer u een nuluren- of oproepcontract heeft gesloten met uw werknemer, bent u in beginsel alleen gehouden loon te betalen als er daadwerkelijk arbeid is verricht. Dit kan anders zijn als de oproepkracht een gerechtvaardigd beroep doet op het vermoeden van de arbeidsomvang.
Bij nulurencontracten kunt u de loondoorbetalingsverplichting gedurende de eerste zes maanden contractueel uitsluiten. Let op: dit geldt niet bij ziekte van uw oproepkracht, maar alleen voor andere situaties waardoor er geen werk is of niet gewerkt kan worden.
Schorst u een werknemer of stelt u deze op non-actief, dan zal er normaal gesproken loon moeten worden doorbetaald, omdat dit een omstandigheid betreft, die voor rekening en risico van de werkgever behoort te komen.
Loon tijdens ziekte
Een werknemer, die door ziekte arbeidsongeschikt is geraakt, heeft voor een periode van 2 jaar recht op tenminste 70% van zijn loon. In artikel 7:629 lid 3 BW zijn situaties opgesomd waarin het recht op loondoorbetaling bij ziekte niet geldt. Een werknemer kan bijvoorbeeld geen aanspraak maken op loon als de ziekte door zijn opzet is veroorzaakt. Het bewijzen van de opzet is echter erg lastig. Zelfs bij een werknemer die arbeidsongeschikt raakte door een ontploffing omdat hij buskruit aan het maken was in zijn schuur1, achtte de rechter geen opzet bewezen.
Ook heeft de werknemer geen recht op loon bij ziekte gedurende de tijd dat hij het herstel belemmert of vertraagt, voor de tijd, als hij zonder deugdelijke grond passende arbeid weigert, of als hij zonder deugdelijke grond weigert mee te werken aan voorschriften van de bedrijfsarts. Daarnaast is de werkgever geen loon verschuldigd als de werknemer tijdens de re-integratie zonder redelijke grond weigert mee te werken aan het opstellen, evalueren en bijstellen van het plan van aanpak, dan wel als hij de WIA aanvraag te laat indient.
In de arbeidsovereenkomst kan opgenomen worden dat er maximaal twee wachtdagen per ziekmelding gelden. Er hoeft dan over die dagen geen loon betaald te worden. Wordt de werknemer binnen 4 weken weer ziek, dan geldt dit als een aangesloten periode van ziekte en mogen er niet opnieuw wachtdagen in aanmerking worden genomen.
Coronamaatregelen
Heeft u als werkgever tijdelijk geen werk voor uw vaste personeel doordat u bent getroffen door coronamaatregelen? Dan is dat in de regel een omstandigheid die voor rekening en risico van de werkgever komt en moet u het loon van de werknemer blijven doorbetalen.
Als uw werknemer in quarantaine moet, omdat een huisgenoot besmet is met het coronavirus of in afwachting is van de uitslag van een test, dan wordt dit meestal aangemerkt als een situatie die voor rekening komt van de werkgever. U moet dan het loon blijven betalen. Kan de werknemer wel thuis werken, maar weigert hij of zij dit, dan kunt u mogelijk wel het loon inhouden. Wel is het verstandig de werknemer hiervoor eerst te waarschuwen.
Gaat uw werknemer tegen uw advies in op vakantie naar een risicoland en moet deze na terugkomst in quarantaine, zonder dat hij kan thuiswerken? Ook dan kan het niet-werken voor rekening van de werknemer worden geacht en bestaat er waarschijnlijk geen recht op loon.
Een werknemer die thuis moet blijven bijvoorbeeld vanwege het feit dat de school is gesloten kan mogelijk een beroep doen op calamiteitenverlof of kortdurend zorgverlof.
Als uw werknemer niet (meer) op het werk wil verschijnen, terwijl de arbeidsplek voldoende veilig (coronaproof) mag worden geacht, is dat een situatie, die normaal gesproken voor rekening van de werknemer behoort te blijven. Of het loon moet worden doorbetaald hangt af van de onderbouwing van het belang van de werkgever om het werk op de werkplek te verrichten, afgezet tegen het belang van de werknemer om thuis te werken. Er bestaat op dit moment nog geen absoluut recht op thuiswerken.
Omstandigheden voor rekening werknemer
Er zijn nog andere gevallen denkbaar, waarin de werknemer niet in staat is te werken, maar waarvoor de werkgever niet verantwoordelijk is. Denk aan de periode dat de werknemer in detentie zit of meedoet aan een staking. Ook is het mogelijk dat er geen loondoorbetalingsverplichting geldt, als de werknemer zelf in verzuim is om te voldoen aan de voorwaarden voor een verblijfs- of werkvergunning. Ook een ingevorderd rijbewijs kan onder omstandigheden bij een functie die een geldig rijbewijs vereist, leiden tot een gerechtvaardigde looninhouding.
Heeft u vragen over loondoorbetaling?
Wilt u meer weten over dit onderwerp? Neem dan vrijblijvend contact met ons op via onderstaand contactformulier of bel ons op telefoonnummer 078-200 13 14. Wij helpen u graag verder.
1. Vonnis voorzieningenrechter Leeuwarden d.d. 15 januari 2021, ECLI:NL:RBNNE:2021:148