Hoe bepaalt u de juiste ontslagvolgorde?
Bij een bedrijfseconomisch ontslag bepaalt het zogenoemde afspiegelingsbeginsel de volgorde van de ontslagen. Dit beginsel is van toepassing als een aantal functies binnen een categorie van uitwisselbare functies komt te vervallen. Naast het principe dat de werknemer met het kortste dienstverband eerder voor ontslag in aanmerking komt dan een werknemer met een langer dienstverband, moet de werkgever bij het ontslag ook ervoor zorg dragen dat de leeftijdsopbouw binnen deze functies voor en na de ontslagen zo veel mogelijk gelijk blijft. Hoe past u het afspiegelingsbeginsel op een juiste manier toe?
Wat kan NewBaze voor u betekenen bij ontslag?
NewBaze adviseert u en helpt u bij het aanvragen van een ontslag van uw medewerker. Ook voor een noodzakelijke reorganisatie van uw bedrijf staan wij u bij door vooraf goed de strategie te bepalen en tijdens het proces daadkrachtig te handelen. Of wordt u zelf geconfronteerd met (een voornemen tot) ontslag? Dan kunt u hiervoor bij ons terecht voor een deskundig advies. Wij begeleiden u stap voor stap om te voorkomen dat u voor onverwachte en onaangename verrassingen komt te staan.
Bent u geïnteresseerd? Neem dan vrijblijvend contact met ons op via onderstaand contactformulier of bel ons op telefoonnummer 078-200 13 14.
Hoe werkt het afspiegelingsbeginsel?
Als er binnen een categorie uitwisselbare functies arbeidsplaatsen moeten vervallen, beëindigt u eerst de arbeidsrelatie met externe medewerkers, zoals gedetacheerden, uitzendkrachten, zzp’ers en ingeleende werknemers van een andere bedrijfsvestiging. Vervolgens verdeelt u alle overige medewerkers (inclusief payrollers, AOW-ers en oproepkrachten), die werkzaam zijn in dezelfde categorie uitwisselbare functies, over de volgende vijf leeftijdscategorieën:
- 15 tot en met 24 jaar
- 25 tot en met 34 jaar
- 35 tot en met 44 jaar
- 45 tot en met 54 jaar
- 55 jaar en ouder
Bepaal hoeveel werknemers u per categorie uitwisselbare functies voor ontslag wil voorgedragen. De ontslagen moeten zoveel mogelijk over de leeftijdscategorieën worden verdeeld in de verhouding tot de bestaande personeelsopbouw. Reken dus uit hoeveel werknemers er per leeftijdsgroep ontslagen moeten worden, om een zo evenwichtig mogelijke verdeling van de ontslagen over de leeftijdscategorieën te krijgen.
Op basis van het aantal ontslagen per leeftijdscategorie, moeten eerst AOW-ers, oproepkrachten en werknemers met een tijdelijk contract, dat binnen 26 weken na de verwachte ontslagbesluit eindigt (in die volgorde), voorgedragen worden voor ontslag. Is het aantal ontslagen per categorie dan nog niet bereikt, dan geldt het principe dat de werknemer met het kortste dienstverband moet worden gekozen.
Afspiegelingsbeginsel: een rekenvoorbeeld
Binnen een onderneming zijn 26 werknemers werkzaam in de functie van servicemonteur. Door tegenvallende financiële resultaten moeten er 9 arbeidsplaatsen vervallen. Binnen het bedrijf werken één uitzendkracht (leeftijdsgroep 1), twee oproepkrachten (leeftijdsgroep 2) en één werknemer waarvan het tijdelijke contract over 3 maanden eindigt (leeftijdsgroep 3) als servicemonteur. De overige 22 servicemonteurs hebben een contract voor onbepaalde tijd, waarvan er 3 in leeftijdsgroep 1, 5 in leeftijdsgroep 2, 3 in leeftijdsgroep 3, 5 in leeftijdsgroep 4 en 6 in leeftijdsgroep 5 vallen.
Op basis van het afspiegelingsbeginsel vervalt eerst de arbeidsplaats van de uitzendkracht. Dit betekent dat er vervolgens nog een krimp van 8 in plaats van de oorspronkelijke 9 arbeidsplaatsen plaatsvindt en dat het totale aantal werknemers nu 25 personen bedraagt.
Stap 1
Verdeel de werknemers over de vijf leeftijdsgroepen:
| 15-24 jaar | 25-34 jaar | 35-44 jaar | 45-54 jaar | ≥ 55 jaar | totaal |
| 3 | 7 | 4 | 5 | 6 | 25 |
U kunt het aantal te vervallen arbeidsplaatsen per leeftijdscategorie berekenen door het aantal te vervallen arbeidsplaatsen te delen door het totaal aantal werknemers, waarover de ontslagen moeten worden verdeeld. In dit voorbeeld is het krimppercentage aldus 8/25. Vervolgens wordt dit percentage vermenigvuldigd met het aantal werknemers in de betreffende leeftijdsgroep.
Stap 2
Bereken het aantal ontslagen per categorie door vermenigvuldiging met het krimppercentage:
| 15-24 jaar | 25-34 jaar | 35-44 jaar | 45-54 jaar | ≥ 55 jaar | totaal |
| 3 x 8/25 = 0,96 | 7 x 8/25 = 2,24 | 4 x 8/25 = 1,28 | 5 x 8/25 = 1,6 | 6 x 8/25 = 1,92 | 8 |
Om tot een verval van 8 arbeidsplaatsen te komen moet in de leeftijdsgroep met het hoogste getal achter de komma als eerste een werknemer voor ontslag voorgedragen worden. In het voorbeeld is dit eerst de leeftijdscategorie 15-24 jaar, daarna de leeftijdsgroep 55 jaar en ouder en tot slot de categorie 45-54 jaar. De definitieve verdeling van de te vervallen arbeidsplaatsen ziet er dan als volgt uit:
| 15-24 jaar | 25-34 jaar | 35-44 jaar | 45-54 jaar | ≥ 55 jaar | totaal |
| 1 | 2 | 1 | 2 | 2 | 8 |
Stap 3
Bekijk vervolgens of er in de leeftijdscategorie met een aantal te vervallen arbeidsplaatsen zich werknemers bevinden, die doorwerken na de AOW-gerechtigde leeftijd, of werkzaam zijn op basis van een oproepcontract of een tijdelijk contract, dat binnen 26 weken eindigt. In ons voorbeeld is dat het geval. Er zijn twee oproepkrachten in leeftijdscategorie 25-34 jaar en een werknemer in de leeftijdscategorie 45-54 jaar met een tijdelijk contract dat over 3 maanden eindigt. Dit heeft tot gevolg dat er nog voor 5 werknemers een ontslagvergunning moet worden aangevraagd, die als volgt over de leeftijdsgroepen moeten worden verdeeld:
| 15-24 jaar | 25-34 jaar | 35-44 jaar | 45-54 jaar | ≥ 55 jaar | totaal |
| 1 | 0 | 1 | 1 | 2 | 5 |
Stap 4
Tot slot moet binnen elke leeftijdsgroep worden bekeken welke werknemer het kortste dienstverband heeft. Voor deze werknemers moet een ontslagvergunning bij het UWV aangevraagd worden.
Heeft u vragen over reorganisaties of de ontslagvolgorde?
Wilt u meer weten over dit onderwerp? Neem dan vrijblijvend contact met ons op via onderstaand contactformulier of bel ons op telefoonnummer 078-200 13 14. Wij helpen u graag verder.