Ga direct naar de inhoud.

Wilt u geen getouwtrek over vrije dagen?

15 veelgestelde vragen over vakantie en verlof

Uw werknemers hebben recht op verlof. Soms lopen hierbij de belangen van de werknemer en de werkgever uiteen. Een onverwacht verzoek van uw medewerker voor een vrije dag in een waanzinnig drukke periode kan gemakkelijk in het verkeerde keelgat schieten. Op dat moment is het handig als u exact op de hoogte bent van uw rechten en verplichtingen bij vakantie en verlof. In onderstaand artikel beantwoorden wij voor u de 15 meest gestelde vragen over vrije dagen. 

1. Op hoeveel vakantiedagen kan mijn werknemer aanspraak maken?

Uw werknemer heeft jaarlijks recht op verlof voor minimaal viermaal de overeengekomen arbeidsduur per week. Een werknemer die 24 uur per week werkt heeft per jaar dus minimaal recht op 96 uur vakantie. Een afspraak met de werknemer dat hij afziet van vakantiedagen of instemt met een lager aantal dan dit minimum, is nietig. Wel kunt u afspreken om de werknemer meer vakantierechten toe te kennen dan het minimum.

2. Wat is het verschil tussen wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen?

De wettelijke vakantiedagen, zijn de vakantiedagen waar de werknemer minimaal recht op heeft (zie hierboven). De bovenwettelijke vakantiedagen betreffen de extra vakantiedagen, die u de werknemer heeft toegekend boven het wettelijke minimumaantal. Voor bovenwettelijke vakantiedagen heeft u een ruime mogelijkheid om af te spreken met uw werknemer wat u wilt. Zo kunt u bijvoorbeeld extra vakantiedagen toekennen onder de voorwaarde dat deze niet worden opgebouwd over de periode dat uw werknemer arbeidsongeschikt is.

3. Hoe moet een werknemer vakantie aanvragen?

Over de wijze waarop de werknemer verlof moet aanvragen, kunt u met uw werknemer zelf afspraken maken. Bestaan hierover geen voorschriften, dan kan de werknemer een verlof aanvragen wanneer en hoe hij of zij dit maar wil. Dit kan tot onaangename verrassingen leiden. Om dit te voorkomen is het aan te raden een verlof- en vakantieregeling in de arbeidsovereenkomst of in een personeelshandboek op te nemen, die voorschrijft hoe lang van te voren en op welke wijze vrij moet worden gevraagd.

Als de werknemer zijn of haar verlofverzoek schriftelijk indient, dient u binnen 2 weken te beslissen op het verzoek. Doet u dit niet, dan is de vakantie vastgesteld overeenkomstig de wensen van de werknemer.

4. Moet ik altijd instemmen met een verzoek om vrijaf van de werknemer?

Nee, als hierover niets in de cao of in de arbeidsovereenkomst is opgenomen, is wettelijk bepaald dat de werkgever de vakantie vaststelt overeenkomstig de wensen van de werknemer tenzij gewichtige redenen zich daartegen verzetten. Oftewel, in principe dient u het door de werknemer gewenste verlof te verlenen, maar als dit tot grote problemen in uw organisatie leidt, bijvoorbeeld bij een seizoenspiek of wegens ziekte van collega’s, mag u dit verzoek weigeren. 

5. Mag de werkgever verplichte vrije dagen aanwijzen?

Ja, dit kan als dit in de toepasselijke cao of in de arbeidsovereenkomst staat. Er is geen wettelijk maximum aan het aantal vrije dagen dat de werkgever verplicht mag opleggen. Denk aan de bouw (bouwvak) en het onderwijs (schoolvakanties), waar de vakantieperiode voor een groot deel vast staat.

6. Kunnen vakantierechten afgekocht worden?

Het is niet toegestaan om het wettelijk (minimum) deel van de vakantiedagen af te kopen. Uw werknemer moet daadwerkelijk in de gelegenheid zijn gesteld om minimaal de wettelijk vastgestelde vakantie op te nemen. Alleen als bij het einde van het dienstverband nog niet alle opgebouwde wettelijke vakantiedagen zijn opgenomen, mogen deze uitbetaald worden. Voor de bovenwettelijke vakantiedagen mag u met uw werknemer wel afspreken om deze af te kopen.

7. Wanneer vervallen aanspraken op opgebouwde vakantierechten?

Voor wettelijke vakantiedagen geldt dat deze door de werknemer moeten worden opgenomen binnen 6 maanden na afloop van het jaar, waarin het vakantierecht is opgebouwd. Aanspraken op bovenwettelijke vakantiedagen vervallen na 5 jaar, nadat deze rechten zijn ontstaan.

8. Moet ik mijn werknemer altijd vrij geven en doorbetalen op een feestdag?

Op grond van de wet bent u als werkgever niet verplicht de werknemer op officiële feestdagen vrij te geven en door te betalen. Dit is wel gebruikelijk. Deze verplichting kan wel voortvloeien uit de toepasselijke cao of uit de arbeidsovereenkomst of medewerkershandboek. Wilt u dat uw medewerkers doorwerken op officiële feestdagen, dan is het verstandig om dit uitdrukkelijk in de arbeidsovereenkomst op te nemen.

9. Wat geldt er als een werknemer ziek wordt tijdens zijn of haar vakantie?

Als uw werknemer zich bij u ziek meldt tijdens zijn of haar vakantie, mag u vanaf dat moment geen vakantiedagen meer op het opgebouwde verlofsaldo in mindering brengen. Alleen als de werknemer hiermee expliciet instemt, mag u de vakantiedagen tijdens ziekte als opgenomen beschouwen. 

Daartegenover mag u van de werknemer verwachten dat hij of zij meewerkt aan re-integratie, voor zover de werknemer hiertoe in staat moet worden geacht. Een duidelijk verzuimprotocol, waarin de voorschriften voor ziekmelding tijdens vakantie staan vermeld, is hierbij onontbeerlijk.

10. Mag ik weigeren dat mijn zieke werknemer op vakantie gaat?

Nee, in principe kan de werknemer ook tijdens ziekte vakantie opnemen. Alleen als de aard van de geplande vakantie of de afwezigheid op zichzelf het herstel of de re-integratie belemmert, mag u een verlofverzoek weigeren. Het oordeel over de impact van de vakantie op het herstel of de re-integratie is voorbehouden aan een arbo-arts of UWV-arts.

11. Wat houden zwangerschapsverlof en bevallingsverlof in? 

Een werkneemster heeft recht op tenminste 16 weken zwangerschaps- en bevallingsverlof. Zij dient dit ten minste 3 weken voor aanvang van het verlof aan te vragen. Dat is ten minste 7 weken voor de uitgerekende bevallingsdatum.

Het zwangerschapsverlof begint uiterlijk 4 weken voor deze datum. Uw werkneemster kan ook kiezen eerder te stoppen met werken, namelijk tot 6 weken voor de uitgerekende bevallingsdatum. Bij zwangerschap van een meerling gaat het verlof in vanaf 10 weken voor de uitgerekende bevallingsdatum.

Iedere werkneemster heeft vervolgens tenminste 10 weken bevallingsverlof. Is zij later dan 6 weken voor de geplande bevalling gestopt met werken, dan wordt deze extra doorgewerkte tijd opgeteld bij het bevallingsverlof (tot 12 weken na de bevalling). Heeft het kind langer dan een week in het ziekenhuis gelegen, dan kan het bevallingsverlof nog eens maximaal 10 weken langer duren.

12. Heeft een medewerker recht op verlof als de partner is bevallen?

Ja, uw medewerker krijgt 2 dagen betaald kraamverlof wanneer zijn of haar partner is bevallen. Het maakt daarbij niet uit of de medewerker fulltime of parttime in dienst is. Na het kraamverlof kan de medewerker nog 3 dagen ouderschapsverlof opnemen. Dit ouderschapsverlof dient uiterlijk 2 maanden voor de uitgerekende bevallingsdatum te zijn aangevraagd en moet opgenomen worden binnen 4 weken na de geboorte van het kind.

Per 1 januari 2019 zal de echtgeno(o)t(e) of de geregistreerd partner van de moeder, degene die ongehuwd met haar samenwoont of degene die het kind in plaats van 2 dagen een hele werkweek met behoud van loon verlof kunnen genieten. 

13. Wanneer kan een werknemer adoptie- of pleegzorgverlof opnemen?

Alle werknemers die overgaan tot de adoptie van een kind of een pleegkind in huis nemen, hebben recht op verlof. Net als bij zwangerschapsverlof en bevallingsverlof kunt u hiervoor een uitkering aanvragen bij het UWV. Het verlof duurt maximaal vier weken. Per 1 januari 2019 wordt dit adoptie- of pleegzorgverlof uitgebreid van 4 naar 6 weken. 

14. Wat zijn de regels rondom ouderschapsverlof?

Ouderschapsverlof kan worden opgenomen totdat het kind 8 jaar wordt. Beide ouders of verzorgers hebben recht op dit verlof. Voorwaarde is wel dat de werknemer minimaal 1 jaar in dienst is en een 'familierechtelijke betrekking' heeft met het kind. Dat betekent dat de medewerker ouder van het kind is, of dat de medewerker het kind heeft erkend. Ook adoptieouders, pleegouders en stiefouders kunnen in bepaalde gevallen ouderschapsverlof aanvragen.

Het verlof dient minimaal 2 maanden voor de gewenste ingangsdatum te worden aangevraagd. Tijdens het ouderschapsverlof heeft de werknemer geen recht op salaris over de uren dat hij of zij verlof heef opgenomen.

Het verlof bedraagt maximaal 26 x de normale arbeidsduur per week. De standaardregeling is een vermindering van de werktijd van 50% gedurende 12 maanden. Een verzoek van een werknemer voor ouderschapsverlof conform de standaardregeling mag niet worden geweigerd. Een andere verdeling van de verlofuren is mogelijk, maar kan door de werkgever worden geweigerd, als een zwaarwegend bedrijfsbelang zich tegen die verdeling verzet.

15. Wat is het verschil tussen calamiteiten-, kort verzuim- en zorgverlof?

Uw werknemer kan calamiteitenverlof opnemen bij spoedeisende, onvoorziene of bijzondere, persoonlijke omstandigheden. Bijvoorbeeld als het kind van uw werknemer plotseling ziek is geworden en van school moet worden opgehaald.

Bij kort verzuim is geen sprake van spoed, maar er bestaat wel een noodzaak voor kort verlof. Bijvoorbeeld als uw werknemer naar de dokter moet, wat alleen onder werktijd kan plaatsvinden.

De duur van het calamiteitenverlof of kort verzuim is afhankelijk van de situatie en moet altijd redelijk zijn. De werknemer heeft tijdens het verlof recht op doorbetaling van loon, maar in sommige gevallen kan het redelijk dat uw werknemer instemt met een verzoek om hiervoor (gedeeltelijk) verlofuren in aanmerking te nemen.  

Een werknemer heeft recht op kortdurend zorgverlof als hij of zij een zieke moet verzorgen en de enige is, die dit kan doen. Wanneer uw werknemer een persoon wil verzorgen, die levensbedreigend ziek is, kan hij of zij langdurend zorgverlof aanvragen. Tijdens kortdurend zorgverlof heeft de werknemer recht op doorbetaling van 70% van het salaris. Bij langdurend zorgverlof bestaat geen doorbetalingsverplichting voor de werkgever.  

Heeft u advies nodig over vakantie en verlof?

Mocht u andere vragen hebben dan die hierboven staan vermeld, dan kunt u contact met ons opnemen en geven u dan meteen antwoord. Ook als u een geschil heeft met uw werknemer over de uitleg of toepassing van de verlofregels, kunt u bij ons terecht voor hulp. Wilt u geen discussie meer met uw personeel? Laat ons dan een duidelijk vakantie- en verlofreglement opstellen. Neem contact op via het onderstaande contactformulier of bel ons op 078-200 13 14. Wij helpen u graag!.

Meer informatie

Laat NewBaze uw vakantie- en verlofreglement opstellen: 

  • Minder discussie met uw personeel
  • Volledig toegesneden op uw organisatiedoelen
  • Beter optreden tegen ongewenst gedrag
  • Aanpak specifieke knelpunten in organisatie
  • Leesbare en begrijpelijke teksten
  • Vaste prijsafspraken mogelijk
×
NewBaze.nl maakt gebruik van cookies. Bij gebruik van onze website gaat u ermee akkoord dat we deze cookies plaatsen en daarmee gegevens verzamelen. Op deze manier krijgen we een goed beeld van u als bezoeker en kunnen we u een optimale gebruikerservaring bieden.
Lees meer over cookies