Hoe ver reikt de zorgplicht van de werkgever?
Werkgevers hebben een zorgplicht. Zij zijn op grond van de wet verplicht om maatregelen te treffen die ervoor zorgen dat werknemers tijdens de uitoefening van hun werkzaamheden geen schade lijden. Wat die maatregelen precies inhouden, blijkt niet altijd duidelijk uit wettelijke bepalingen. Wat wordt er van werkgevers verwacht en hoe kan de werkgever zich verweren tegen aansprakelijkheid? In onderstaand artikel gaan we verder in op deze zorgplicht.
Wat kan NewBaze voor u betekenen op het gebied van de zorgplicht?
Wilt u weten of u in een bepaalde situatie aansprakelijk bent voor schade van uw werknemer? Wij laten u snel en duidelijk weten waar u aan toe bent. Ook kunt u met onze ondersteuning zoveel mogelijk voorkomen dat u in de toekomst voor onaangename verrassingen komt te staan ten aanzien van uw verplichting een veilige werkomgeving te bieden door samen met u te kijken naar compleet en duidelijk zorgbeleid.
Bent u geïnteresseerd? Neem dan vrijblijvend contact met ons op via onderstaand contactformulier of bel ons op telefoonnummer 078-200 13 14.
Wat houdt de zorgplicht van artikel 7:658 BW in?
De zorgplicht van de werkgever wordt in artikel 7:658 BW omschreven als een verplichting tot het inrichten en onderhouden van lokalen, werktuigen en gereedschappen waarin of waarmee arbeid wordt verricht op een zodanige manier, dat redelijkerwijs nodig is om te voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt.
Door deze tekst lijkt deze wetsbepaling zich te beperken tot de verplichting van het voorkomen van arbeidsongevallen. De zorgplicht van de werkgever gaat echter veel verder dan dat. Ook de preventie van psychische schade of beroepsziekten valt onder de zorgplicht van de werkgever.
Welke zorgplichtregels bestaan er?
Een deel van de zorgplicht is nader uitgewerkt in regelgeving, zoals de Arbeidsomstandighedenwet en de hierop gebaseerde arbo-besluiten en -regelingen. Daarin staan doelvoorschriften om de gezondheid en veiligheid van werknemers te bevorderen, zoals het sluiten van een basiscontract met een arbodienst, regels over bureau- en beeldschermwerk en het werken met gevaarlijke stoffen. Ook in de Wet verbetering poortwachter, de Arbeidstijdenwet en de Wet arbeid en zorg staan voorschriften met betrekking tot het bevorderen van een gezonde werkomgeving.
De zorgplicht van de werkgever is niet beperkt tot de specifiek in wetten benoemde regels. Dit betekent echter niet dat de werkgever een absolute veiligheidsgarantie voor de werkomstandigheden moet bieden. De werkgever dient alleen die maatregelen te treffen, die redelijkerwijs van hem verlangd kunnen worden en die ook bij normale toepassing daarvan de werknemer voldoende beschermen. Wat in een bepaalde situatie redelijk is, hangt af van de omstandigheden van het geval. Zo zijn de aard van de werkzaamheden, de kenbaarheid van het gevaar, de te verwachten onoplettendheid van de werknemer en de mogelijkheden tot waarschuwing door de werkgever van belang.
De werkgever is hierbij niet alleen verplicht tot het nemen van maatregelen voor de voor hem bekende gevaren, maar ook voor gevaren die hij normaal gesproken behoorde te kennen. Deze risico’s moeten werkgevers (met tenminste 1 fte) in kaart brengen door middel van een risico inventarisatie en evaluatie (RI&E).
Tot hoever reikt de zorgplicht?
De zorgplicht van artikel 7:658 BW strekt zich ook uit tot zelfstandigen, die weliswaar geen dienstverband bij de werkgever hebben, maar wel voor de werkgever werkzaam zijn. Denk hierbij aan uitzendkrachten of gedetacheerden. Zelfs zzp’ers kunnen aanspraak maken op afdoende beschermingsmaatregelen van de opdrachtgever.
Wanneer men denkt dat de zorgplicht van de werkgever begrensd is tot de werkplek bij de werkgever of tot de daadwerkelijke arbeidstijd, heeft het mis. De zorgplicht wordt naast artikel 7:658 BW namelijk ook ingevuld door de algemeen geformuleerde, wettelijke verplichting om als goed werkgever te handelen (artikel 7:611 BW). Zo kan een ongeval tijdens woon-werkverkeer (dus na werktijd) soms toch onder de zorgplicht van 7:611 BW vallen als collega’s carpoolen of als de werknemer onderweg naar huis nog een pakketje voor de werkgever wegbracht. Ook een bedrijfsuitje buiten werktijd en op een andere locatie dan de werkplek behoort normaal gesproken tot deze zorgplicht van de werkgever, zolang aangetoond kan worden dat de oorzaak van de schade werk gerelateerd is en voor risico van de werkgever behoort te komen.
Wat zijn de gevolgen als de werkgever tekortschiet in zijn zorgplicht?
Leidt de werknemer schade tijdens de uitoefening van zijn werkzaamheden, dan is de werkgever aansprakelijk voor de schade van de werknemer. De werkgever kan zich tegen de aansprakelijkheid op grond van artikel 7:658 BW alleen verweren door aan te tonen dat hij aan zijn zorgplicht heeft voldaan, dan wel dat er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer. De bewijslast hiervan rust dus bij de werkgever en is vaak niet eenvoudig.
Voor schade buiten de zuivere werktijd, maar die wel werk gerelateerd is, geldt het “gewone” bewijsrecht. De werknemer moet stellen en bewijzen dat de werkgever tekort is geschoten in de nakoming van zijn zorgverplichting. Ook kunnen gedragingen van de werknemer (eigen schuld) die leiden tot de schade een rol spelen bij de aansprakelijkheid op grond van artikel 7:611 BW.
Heeft u vragen over (het voorkomen van) werkgeversaansprakelijkheid?
Wilt u meer weten over dit onderwerp? Neem dan vrijblijvend contact met ons op via onderstaand contactformulier of bel ons op telefoonnummer 078-200 13 14. Wij helpen u graag verder.