Hoe beëindigt u zonder kleerscheuren uw zakenrelatie?
Bent u ontevreden over de prestaties van uw handelspartner? Of heeft u een juridisch geschil over de levering, de kwaliteit of de betaling van een product of dienst? Dan wilt u de mogelijkheid hebben om te stoppen met uw zakenrelatie. Welke juridische mogelijkheden heeft u om een zakelijk contract te beëindigen? En welke stappen moet u hiervoor nemen? Wij helpen u met onderstaand artikel graag op weg.
Wanneer kunt u een contract opzeggen?
Of u een overeenkomst met uw zakenpartner kunt opzeggen hangt af van de aard van de overeenkomst en de inhoud van de overeenkomst.
Voor sommige overeenkomsten heeft de wetgever in de wet specifiek geregeld hoe de opzegging moet plaatsvinden. Zo is voor arbeidsovereenkomsten bepaald dat een werkgever deze niet zonder toestemming van het UWV kan opzeggen. Voor agentuurovereenkomsten gelden specifieke bepalingen over de opzegtermijn. En ook voor huurovereenkomsten met betrekking tot middenstandsbedrijfsruimte gelden dwingende wetsbepalingen voor opzegging.
Wanneer er in de wet geen specifieke bepalingen zijn opgenomen over bepaalde overeenkomsten (zoals dat het geval is bij bijvoorbeeld geldleenovereenkomsten of intentieovereenkomsten), dan zijn contractspartijen in principe vrij om eigen regels over de opzegging af te spreken en in hun overeenkomst vast te leggen. Vaak staan de opzegregels vermeld in de algemene voorwaarden.
Voor overeenkomsten die zijn gesloten met het doel om voor langere tijd zaken met elkaar te doen, zijn - ondanks het ontbreken van wettelijke opzegregels – in de rechtspraak richtlijnen ontwikkeld over de opzegging van deze zogenaamde “duurovereenkomsten”. Voorbeelden van dergelijke duurovereenkomsten zijn distributieovereenkomsten, agentuurovereenkomsten of franchiseovereenkomsten.
Zo is in de rechtspraak bepaald dat wanneer er in de overeenkomst zelf geen mogelijkheid tot opzegging van de overeenkomst is opgenomen, onder bepaalde omstandigheden men de zakelijke relatie moet kunnen opzeggen. Welke omstandigheden dit dan zijn is geen vastomlijnd gegeven. Per geval moet worden bekeken of de opzegging redelijk is en zo ja, welke termijn hiervoor in acht moet worden genomen.
Gaat u een overeenkomst aan en wilt u duidelijkheid over de opzeggingsmogelijkheden? Dan is het in sommige gevallen raadzaam telkens contracten voor bepaalde tijd af te sluiten en voor het einde van ieder contract goed te evalueren of u de handelsrelatie wenst voor te zetten.
Wat kunt u doen als uw contractpartij de afspraken niet nakomt?
Wanneer uw wederpartij wanprestatie pleegt, bent u in principe verplicht hem of haar ‘in gebreke te stellen’. Met een ingebrekestelling maant u uw tegenpartij aan om alsnog de gemaakte afspraak na te komen binnen een door u gestelde, redelijke termijn. Een gewone brief of e-mail is hiervoor voldoende. Voor het bewijs van het verzenden van de ingebrekestelling kan het handig zijn te beschikken over een verzend- of ontvangstbewijs. Verstrijkt de termijn zonder dat de afspraak alsnog is nagekomen, dan is uw wederpartij “in verzuim”.
Een ingebrekestelling is niet nodig als uw zakenpartner al van rechtswege in verzuim is:
- doordat uw zakenpartner een afspraak heeft geschonden waarvoor een fatale termijn is afgesproken (bijvoorbeeld als een factuur niet is betaald binnen een duidelijk overeengekomen betalingstermijn);
- voor vergoeding van schade, die uw zakenpartner heeft veroorzaakt door het plegen van een onrechtmatige daad of die voortvloeit uit een afspraak tot schadevergoeding wegens wanprestatie (bijvoorbeeld als uw leverancier bij het afleveren van uw bestelling uw slagboom heeft vernield);
- wanneer u uit een mededeling of gedraging van uw wederpartij mag afleiden dat hij zijn afspraken niet meer zal nakomen (bijvoorbeeld als uw wederpartij de gemaakte afspraken ontkent en aangeeft uw bestelling niet te zullen leveren).
Is uw zakenpartner in verzuim, dan heeft u de mogelijkheid om de overeenkomst te ontbinden.
Hoe kunt u een overeenkomst (laten) ontbinden?
U kunt een overeenkomst ontbinden als uw wederpartij in verzuim is (zie hierboven) en het niet naleven van de afspraken door uw wederpartij (de “tekortkoming”) het onmiddellijk beëindigen van de overeenkomst rechtvaardigt. Zo zou een ontbinding van de koopovereenkomst van een auto niet redelijk kunnen zijn, als alleen de bijbestelde wieldoppen een week later dan overeengekomen worden geleverd.
De ontbinding hoeft niet door de rechter te worden uitgesproken. Een schriftelijke mededeling van de ontbinding is in principe voldoende. Door de ontbinding ontstaat een wederzijdse verplichting tot ‘ongedaanmaking’ van de gemaakt afspraken. Wanneer u computers besteld heeft, die uiteindelijk niet door uw leverancier worden geleverd, kunt u uw betaling terugvorderen.
Als de ongedaanmaking niet mogelijk is, dan moet in plaats daarvan de waarde terug betaald te worden. Hiervan is bijvoorbeeld sprake als tegen betaling een advies is verstrekt, dat achteraf deels onjuist blijk te zijn. De opdrachtgever is in dat geval bij ongedaanmaking alleen verplicht om de waarde te vergoeden van dat deel van het advies, dat wel juist en van waarde voor de opdrachtgever blijkt te zijn.
Heeft u door de wanprestatie schade geleden, dan is uw wederpartij die in verzuim is tevens gehouden om uw schade te vergoeden. Werkt uw zakenpartner niet mee met het de ongedaanmaking of vergoeding van uw schade, dan zult u alsnog een vordering tot ontbinding en schadevergoeding moeten indienen bij de bevoegde rechter.
Wanneer is een overeenkomst nietig of vernietigbaar?
Een overeenkomst die nietig is heeft praktisch gezien weliswaar bestaan, maar juridisch gezien niet. Van meet af aan zijn de overeenkomsten niet geldig. Een overeenkomst is nietig als:
- de overeenkomst niet in de voorgeschreven vorm tot stand is gekomen (bijvoorbeeld als men een koopovereenkomst wil sluiten, maar de ene partij alleen belooft om ooit een onbepaalde hoeveelheid af hout af te zullen nemen; alsdan is de overeenkomst onvoldoende bepaalbaar).
- de overeenkomst in strijd is met de wet, de openbare orde of de goede zeden (bijvoorbeeld de verkoop van een grote partij xtc-pillen).
- de overeenkomst is aangegaan door een handelingsonbevoegde (bijvoorbeeld als een rechter een huis koopt, dat onderwerp van geschil is in een rechtszaak, die binnen hetzelfde gerechtsgebied dient, als waar de rechter is aangesteld).
Vernietigbare overeenkomsten zijn van meet af aan wél geldig, maar slechts tot het moment dat zij vernietigd worden. Vernietiging is mogelijk als een overeenkomst tot stand komt, terwijl dit door één van partijen eigenlijk niet gewild is. Er is dan sprake van een wilsgebrek. Om te voorkomen dat alle overeenkomsten kunnen worden vernietigd als een partij achteraf spijt krijgt van de gemaakte afspraak, is ter bescherming van de andere contractpartij het aantal wilsgebreken wettelijk beperkt tot de volgende gronden, wanneer er sprake is van
- Bedreiging (als met het sluiten van de overeenkomst wordt voorkomen, dat er iets ergs wordt aangedaan);
- Bedrog (als met opzet een verkeerde voorstelling van zaken is gegeven);
- Dwaling (als de wederpartij wist of behoorde te weten dat bij een juiste voorstelling van zaken, de koop niet zou zijn gesloten. Opzet is daarbij niet vereist. Vernietiging wegens is echter niet mogelijk ten aanzien van een absolute toekomstige omstandigheid, bijvoorbeeld als men de lotto wint, terwijl men een dag eerder de auto heeft verkocht om schulden te voldoen);
- Misbruik van omstandigheden (als iemand van de omstandigheden waarin de ander verkeert gebruik maakt om die ander iets te laten doen wat hij of zij in een normale situatie niet zou hebben gedaan).
De vernietiging kan schriftelijk, of door de rechter plaatsvinden en heeft op grond van de wet terugwerkende kracht. Dit betekent dat als de overeenkomst wordt vernietigd, deze juridisch gezien nooit heeft bestaan. Mochten er al betalingen zijn verricht, dan kunnen deze worden teruggevorderd wegens onverschuldigde betaling. Indien er prestaties zijn geleverd, die niet meer teruggevorderd kunnen worden, dan kan men in sommige gevallen een schadevergoeding vorderen wegens ongerechtvaardigde verrijking.
Bent u voornemens een contract te beëindigen?
Om succesvol een contract te beëindigen bent u op grond van de wet gehouden de wettelijke regels strikt te volgen. Alleen dan bent u geen vergoeding aan uw wederpartij verschuldigd en kunt u in bepaalde gevallen een schadevergoeding, wettelijke rente en boetes vorderen. Het kan dan ook verstandig zijn juridisch advies in te winnen voordat u het contract daadwerkelijk beëindigt. Newbaze helpt u graag hierbij. Heeft u vragen? Neem contact op via onderstaand contactformulier of bel 078-200 13 14.
Met een advies van NewBaze:
- Weet u meteen welke rechten en verplichtingen er voor u gelden
- Kunnen wij vaststellen of er verplichtingen zijn geschonden
- Leggen wij u helder uit welke stappen u moet nemen om uw risico's te beperken
- Denken wij pro-actief met u mee
- Helpen wij u om uw eventuele schade te verhalen