• Home
• Kennisbank
• Juridisch Risicomanagement
• Arbeidsrisico's
• Klokkenluidersregeling

De Wet Huis voor klokkenluiders per 1 juli 2016

Op 1 juli 2016 trad de Wet Huis voor klokkenluiders in werking. Deze wet heeft tot doel de drempel te verlagen voor het melden van maatschappelijke misstanden binnen organisaties. Hiervoor is een instantie opgericht, het zogenaamde “Huis voor Klokkenluiders”, om onderzoek naar misstanden mogelijk te maken. Door bepaalde werkgevers te verplichten een klokkenluidersprocedure in te voeren, wordt beoogd melders van misstanden beter te beschermen. Wilt u weten wat deze wet voor uw organisatie betekent? Wij hebben de belangrijkste aspecten van de klokkenluidersregeling voor u op een rijtje gezet.

Wat houdt de Wet Huis voor klokkenluiders in?

De Wet Huis voor klokkenluiders is erop gericht om werknemers in staat te stellen om maatschappelijke misstanden binnen organisaties te melden. Door het verplichten van de werkgever om hiervoor goede randvoorwaarden te bieden, biedt de wet bescherming voor werknemers die misstanden binnen hun organisatie aan de kaak willen stellen.

Uitgangspunt van de wet is dat een vermoeden van een misstand eerst intern gemeld moet worden, zodat organisaties de vermeende misstand eerst zelf kunnen onderzoeken en eventueel verhelpen. Mocht de misstand hiermee niet weggenomen zijn, of als intern melden om andere redenen niet mogelijk is, dan kan de werknemer de misstand melden bij het Huis voor klokkenluiders. Het Huis voor klokkenluiders zal uit twee afdelingen bestaan. Een afdeling advies waar de klokkenluider al tijdens een interne melding terecht kan met vragen, en een afdeling onderzoek.

De afdeling onderzoek kan op verzoek van de klokkenluider of uit eigen beweging een onderzoek instellen bij een vermoeden van een misstand. Daarnaast heeft de afdeling onderzoek de mogelijkheid om een onderzoek in te stellen naar de manier waarop de werkgever tegenover de werknemer heeft gehandeld nadat bekend is geworden dat de werknemer een misstand heeft gemeld.

Wanneer is er sprake van een vermoeden van een misstand?

Er is pas sprake van een vermoeden van misstand als de werknemer op redelijke gronden en voortvloeiende uit de tijdens zijn werkzaamheden opgedane kennis van de organisatie van zijn werkgever of van een andere organisatie, een redelijk vermoeden heeft van een misstand. Er moeten dus concrete aanwijzingen zijn, maar het bewijs van de misstand hoeft uiteraard niet volledig geleverd te worden. Een begin van bewijs is voldoende.

Daarbij moet er een maatschappelijk belang in het geding zijn. Daarvan is sprake bij een:

• vermoedelijke schending van een wettelijk voorschrift;
• gevaar voor de volksgezondheid;
• gevaar voor de veiligheid van personen;
• gevaar voor de aantasting van het milieu;
• gevaar voor het goed functioneren van de openbare dienst of een onderneming als gevolg van een onbehoorlijke wijze van handelen of nalaten.

Om werknemers te beschermen wordt van werkgevers verwacht een klokkenluidersregeling op te stellen, waarin voor werknemers waarborgen worden geschapen om misstanden te kunnen melden. 

Wanneer is het hebben van een klokkenluidersregeling verplicht?

Werkgevers met 50 of meer werkzame personen zijn sinds 1 juli 2016 verplicht om een klokkenluidersprocedure te hebben. Hierin dient ten minste te worden vastgelegd:

• de wijze waarop met de interne melding wordt omgegaan;
• wanneer sprake is van een vermoeden van een misstand;
• bij welke daartoe aangewezen functionaris(sen) het vermoeden van een misstand kan worden gemeld;
• de garantie van de werkgever de melding vertrouwelijk te behandelen, als de werknemer hierom heeft verzocht;
• de mogelijkheid om een adviseur in vertrouwen te raadplegen over een vermoeden van een misstand.

Voor het invoeren van een klokkenluidersregeling is instemming van de Ondernemingsraad vereist. 

Werknemers, die voor kleinere werkgevers werken en niet gebonden zijn aan een klokkenluidersreglement, kunnen altijd een verzoek tot onderzoek bij de afdeling onderzoek doen. Als kleine werkgevers dit in goede banen willen leiden, kunnen zij uiteraard op vrijwillige basis procedurevoorschriften vaststellen.

Welke rechten kan een werknemer aan de regeling ontlenen?

Een werknemer die een melding doet van een vermoeden van een misstand mag niet vanwege zijn melding worden benadeeld in zijn rechtspositie. Hiertoe is een aantal nieuwe wetsartikelen in het Burgerlijk Wetboek en de Ambtenarenwet opgenomen. Onder benadelingshandelingen worden in ieder geval verstaan ontslag, overplaatsing, het weigeren van een overplaatsingsverzoek, het onthouden van salarisverhoging of het afwijzen van verlof.

Om een beroep te kunnen doen op de het verbod van benadeling, zal de werknemer moeten kunnen aantonen, dat:

• er sprake is van een van een op redelijke gronden gebaseerd vermoeden van een misstand;
• de melding te goeder trouw en naar behoren is gedaan, en
• de werknemer in procedureel en materieel opzicht zorgvuldig heeft gehandeld.

Wat kunnen wij voor u betekenen?

NewBaze kan voor u een praktisch uitvoerbaar en op uw organisatie toegesneden klokkenluidersreglement opstellen, dat voldoet aan de wettelijke vereisten. Ook kunnen wij zorg dragen voor het implementeren van de klokkenluidersregeling in uw bedrijf. Heeft u vragen over dit onderwerp? Neem dan contact op via ons telefoonnummer 078-200 13 14 of vul het onderstaand contactformulier in, dan nemen wij zo spoedig mogelijk contact met u op.