Wanneer is het inschakelen van een onderzoeksbureau zinvol?
De meeste werkgevers weten dat vermoedens over wangedrag of zelfs strafbare feiten niet voldoende zijn voor het kunnen treffen van maatregelen tegen de werknemer. Werkgevers moeten over voldoende bewijs beschikken. In sommige gevallen zoeken zij hun heil bij een onderzoeksbureau, dat openlijk of heimelijk het gedrag van de werknemer onderzoekt. Als hierbij inbreuk op de privacy van de onderzochte werknemer wordt gepleegd, leidt dat nog al eens tot een conflict tussen de werkgever en de werknemer, dat bij de rechter wordt uitgevochten. Zo ook het geschil tussen het bedrijf PieterPot en haar werkneemster, die op staande voet was ontslagen omdat zij zou hebben gelogen over de ernst van haar ziekte. De rechter in Rotterdam achtte het ontslag onrechtmatig1. Wat kunnen we afleiden uit deze uitspraak over het inschakelen van onderzoeksbureaus?
Observeren van een zieke medewerker
In de zaak bij de rechtbank in Rotterdam had de werkgever op basis van een “onderbuikgevoel” opdracht gegeven aan een bureau een werknemer in haar privéleven te observeren. De werkneemster had nekklachten en bij observatie door het bureau bleek dat de werkneemster zonder problemen met zware zakken vuilnis en kattenvoer liep en op een festival headbangende bewegingen had gemaakt. Het onderzoeksbureau nam deze constateringen op in een rapport en op basis daarvan werd de werkneemster op staande voet ontslagen. De werkneemster vocht haar ontslag aan en kreeg van de rechtbank gelijk.
Volgens de rechtbank was het gevoel van de directeur nog geen vermoeden. De werkgever had bijvoorbeeld eerst in gesprek kunnen gaan met de werkneemster. Ook was de observatie van het privé leven van de werkneemster disproportioneel. Met het stopzetten van het loon had de werkgever een minder vergaand middel in kunnen zetten als vast zou staan dat de werkneemster haar re-integratie belemmerde. Ook kan met de rapportage niet worden bewezen dat de werkneemster had gelogen tegen de bedrijfsarts. Zonder medische onderbouwing kan niet worden geconcludeerd dat zij geen klachten had of die had overdreven.
Wanneer kan een onderzoeksbureau wel uitkomst bieden?
Uit deze uitspraak kan worden afgeleid dat het inschakelen van een onderzoeksbureau slechts aanvaardbaar is:
- onder zeer bijzondere omstandigheden;
- als dit gebaseerd is op serieuze verdenkingen/sterke aanwijzingen;
- als het ingezette middel proportioneel is (oftewel: de misdraging waarvan de werknemer verdacht wordt moet voldoende ernstig zijn om de inzet van een zwaar middel als het inschakelen van een recherchebureau te rechtvaardigen).
Dit geldt uiteraard ook voor andere feiten, die een werkgever door een onderzoeksbureau wil laten onderzoeken. Denk daarbij aan strafbare feiten, zoals fraude of verduistering, en (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Het is aan te bevelen om voor het inschakelen van een recherchebureau advies in te winnen van een jurist. Dan kan er gekeken worden of er sprake is van een situatie waarin het inschakelen van een bureau, waarbij mogelijk inbreuk wordt gepleegd op de privacy van de werknemer, rechtmatig is of dat er andere middelen ingezet kunnen worden, die minder ingrijpend, maar wel effectief zijn.
Wilt u meer weten over privacy en controlemogelijkheden?
Heeft u vragen over dit onderwerp? Neem vrijblijvend contact op met ons via onderstaand contactformulier of bel ons op 078-200 13 14. Wij laten u dan meteen weten wat NewBaze voor u kan betekenen!
1. Rechtbank Rotterdam 12-7-2023, ECLI:NL:RBROT:2023:7321