Rechter: nu wel arbeidsovereenkomst Deliveroo-bezorger
Op 23 juli 2018 had de kantonrechter in Amsterdam geoordeeld dat de overeenkomst met een bezorger van Deliveroo gekwalificeerd moest worden als een overeenkomst van opdracht en dus geen arbeidsovereenkomst. Omdat dit één individueel geval betrof, kon volgens het FNV daar nog niet uit afgeleid worden dat er geen sprake was van schijnzelfstandigen bij Deliveroo. De FNV startte zelf een procedure om een rechterlijk oordeel te verkrijgen over de aard van de overeenkomst met de bezorgers. De FNV vond dat er sprake was van een dienstverband. Zij werd gisteren door de rechter in het gelijk gesteld.
Wanneer is sprake van dienstverband?
Om aanspraak te kunnen maken op een aantal arbeidsrechtelijke beschermingsmaatregelen, moet er sprake zijn van een arbeidsovereenkomst. De 4 belangrijkste kenmerken van een arbeidscontract zijn (1) de verplichting tot het persoonlijk verrichten van arbeid (2) gedurende een bepaalde tijd (3) waarbij er een gezagsverhouding bestaat tussen werkgever en werknemer en (4) de werknemer aanspraak kan maken op een beloning. Een overeenkomst van opdracht kan ook het verrichten van arbeid voor een bepaalde periode voor een bepaalde beloning behelzen, maar kenmerkt zich niet door het feit dat de arbeid persoonlijk moet worden verricht en evenmin is er sprake van een gezagsverhouding.
Opmerkelijke uitspraak
De kantonrechter in Amsterdam heeft deze criteria voor het bestaan van een arbeidsrelatie getoetst voor de bezorgers bij Deliveroo. De uitspraak van 15 januari jl. kan om meerdere redenen opmerkelijk worden genoemd. In de eerste plaats omdat de uitspraak niet in lijn is met de meest recente uitspraken over enigszins vergelijkbare werkrelaties (zoals bijvoorbeeld de pakketbezorgers van NL Post). Ook is opvallend dat de rechter bepaalde feiten gebruikt als argument voor de kwalificatie als arbeidsovereenkomst, die bij een andere interpretatie evengoed een argument kunnen vormen voor het aannemen van een overeenkomst van opdracht.
Verplichting tot het verrichten van arbeid
Zo oordeelt de rechter dat er sprake is van een zekere verplichting tot het verrichten van arbeid. De rechter leidt dit af uit het gegeven dat het systeem van toewijzing van de bestellingen voorrang geeft aan bezorgers die zich vooraf hebben aangemeld voor een bepaald tijdvak. Voorts zou de vraag van Deliveroo om bij weigering de reden hiervoor op te geven volgens de rechter duiden op een verplichting, al staat dit niet in de overeenkomst als verplichting gemeld. Ook op basis van het feit dat Deliveroo aan haar klanten een levering binnen een half uur garandeert, veronderstelt de rechter dat Deliveroo van een bepaald “vast” aanbod aan bezorgers uit moet kunnen gaan. Feit blijft echter dat bezorgers bestellingen mogen weigeren en zelf kunnen bepalen wanneer zij werken, zodat het oordeel op basis hiervan anders had kunnen luiden.
Persoonlijke arbeid
De rechter heeft daarnaast het aspect van het persoonlijk verrichten van de arbeid belicht. Hierbij acht de rechter het van belang dat Deliveroo als eis had gesteld dat de bezorger bij vervanging vooraf een kopie van het legitimatiebewijs van de vervanger en een bewijs dat diegene in Nederland mocht werken moest overleggen. Dit zou volgens de rechter teveel tijd kosten als een bezorger de bestelling al had geaccepteerd. Ook hierbij is een andere interpretatie mogelijk. Immers Deliveroo stelt slechts dezelfde eisen als de wet die aan haar stelt en in de overeenkomst was uitdrukkelijk bedongen, dat de bezorger zich mocht laten vervangen, zoals dat ook staat vermeld in de modelovereenkomsten van de Belastingdienst.
Beloning en gezagsverhouding
Deliveroo bood haar bezorgers gratis aan om gebruik te maken van haar facturatiedienst. Hierdoor werden automatisch facturen van de bezorger aan Deliveroo opgemaakt. Dit gegeven, alsmede het feit dat de bezorgers feitelijk niet konden onderhandelen over de prijs en er geen wezenlijk verschil was met de gebruikelijke beloning voor werknemers voor gelijksoortig werk, achtte de rechter een aanwijzing dat er feitelijk sprake was een arbeidsrelatie. Daarentegen zou je kunnen stellen dat de hoogte van de beloning op zich geen argument is voor de kwalificatie en dat de concurrentiepositie meer invloed heeft op de prijs, dan de contractsvorm. Ook bij dienstverbanden valt immers niet altijd te onderhandelen over het salaris.
Volgens de rechter duidden de door Deliveroo gegeven voorschriften op een gezagsverhouding. Deliveroo had algemeen geformuleerde instructies in de overeenkomst opgenomen, zoals bijvoorbeeld de verplichting tot het hebben van een verzekering, dat de bezorger zich veilig en volgens de regels in het verkeer moest gedragen en dat hij de levering binnen redelijke tijd moest uitvoeren. Dergelijke instructies zouden evengoed bij een overeenkomst van opdracht als aanwijzingen in het kader van de opdracht (art. 7:402 BW) gezien kunnen worden.
Tijd voor duidelijkheid
Deze uitspraak van de kantonrechter betekent waarschijnlijk niet dat een einde is gekomen aan de discussie over schijnzelfstandigen en verkapte dienstverbanden. Ook het feit, dat de wetgever nog geen inzicht heeft verschaft over het vervangen van de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA), waarvan de handhaving tot 1 januari 2020 is opgeschort, leidt tot een situatie, waarin goedwillende opdrachtgevers en opdrachtnemers nog altijd geen weet hebben hoe hun overeenkomst juridisch moet worden gekwalificeerd en wat de rechtsgevolgen hiervan zijn.
Wilt u meer weten over arbeidsrelaties?
Heeft u vragen over arbeidsovereenkomsten? Of wilt u weten hoe op zo goed mogelijk uw opdracht met uw opdrachtnemer kan formuleren? Neem vrijblijvend contact op met ons via onderstaand contactformulier of bel ons op 078-200 13 14. Wij laten u dan meteen weten wat NewBaze voor u kan betekenen!
Een overeenkomst van opdracht van NewBaze:
- Minder discussie met uw contractpartij
- Volledig toegesneden op uw organisatiedoelen
- Beter beschermd tegen aansprakelijkheden, onverwachte kosten en onnodige verplichtingen
- Aanpak specifieke risico's in uw branche
- Leesbare en begrijpelijke teksten
- Vaste prijsafspraken mogelijk